عید غدیر: تجلی اکمال دین و شکوه ولایت در آینه تاریخ

هسته مرکزی واقعه غدیر: حادثه‌ای که تاریخ را دگرگون کرد

در ۱۸ ذی‌الحجه سال ۱۰ هجری، پیامبر اکرم(ص) در بازگشت از حجه‌الوداع در سرزمین غدیر خم فرمان الهی را مبنی بر معرفی جانشین اعلام کردند. در خطبه‌ای تاریخی که ۳ ساعت به طول انجامید، با جمله معروف:
**"مَن کُنتُ مولاهُ فهذا علیّ مولاه"**
(هر که من مولای اویم، این علی مولای اوست)

حضرت علی(ع) را به عنوان ولیّ مؤمنین منصوب کردند. این رویداد با نزول آیه

“الْیَوْمَ أَکْمَلْتُ لَکُمْ دِینَکُمْ”(امروز دین شما را کامل کردم)

همراه بود که به تصریح منابع شیعه و برخی مفسران اهل سنت، اشاره به اکمال دین با مسئله ولایت دارد .

چرا غدیر “عیدالله الاکبر” نامیده می‌شود؟ (۱۰ وجه برگزیده از احادیث)

۱. تکمیل نعمت الهی: امام صادق(ع) تصریح می‌کنند:
 "غدیر روزی است که خداوند دین را کامل و نعمت را بر امت تمام کرد” .

۲. برترین عید امت: پیامبر(ص) فرمودند:
 "برترین عید امت من، عید غدیر است” .

۳. پاداش بی‌نظیر اعمال:
- یک درهم انفاق در غدیر = صد هزار درهم در سایر ایام
- یک روز عبادت = ثواب ۸۰ سال عبادت

۴. آسمانی‌تر از زمینی: امام رضا(ع) می‌فرمایند:
 "غدیر در آسمان‌ها مشهورتر از زمین است” .

۵. شباهت به شب قدر: همان‌گونه که “لیلة‌القدر خیرٌ من ألف شهر"، روز غدیر “خیرٌ من ثمانین شهراً” است .

۶. عهد الهی: در آسمان به “عهد معهود” و در زمین به روز پیمان گرفته شده” معروف است .

۷. تکرار در ادیان: هیچ پیامبری مبعوث نشد مگر اینکه این روز را عید گرفت .

۸. مصافحه فرشتگان: اگر مردم ارزش غدیر را می‌دانستند، فرشتگان روزی ۱۰ بار با آنان مصافحه می‌کردند .

۹. نقطه وحدت امت: مقام معظم رهبری تأکید می‌کنند:
 "غدیر متعلق به همه مسلمانان است و محور وحدت است” .

۱۰. تجرید ولایت: امام خامنه‌ای می‌فرمایند:
“علت اهمیت غدیر، مسئله ولایت است؛ در این روز ولایت اسلامی تجسم یافت” .

آیین‌های متمایز غدیر: از عبادت تا اطعام (۷ سیره عملی)

۱. غسل غدیر: به دستور امام صادق(ع) در ظهر این روز .
۲. زیارت غدیریه: خواندن زیارت مخصوص با مضامین ولایتی .
۳. صلوات خاص:
> “اللهم صلّ علی محمد و آل محمد و عجّل فرجهم” .
۴. اطعام مؤمنان:
- ثواب اطعام یک مؤمن = اطعام یک میلیون پیامبر و شهید
- نمونه عملی: مهمانی ۱۰ کیلومتری غدیر در تهران با اطعام هزاران نفر .
۵. پوشش و بوی خوش: به‌عنوان “روز آراستگی و زینت” .
۶. عقد اخوت: بستن پیمان برادری با صیغه مخصوص .
۷. تبریک‌گویی با عبارت:
 "الحمدلله الذی جعلنا من المتمسکین بولایه امیرالمؤمنین” .

پیام‌های کلیدی خطبه غدیر (۴ محور کمتر شنیده شده)

۱. ارتباط قرآن و عترت:
“من دو چیز گران‌بها را می‌گذارم: کتاب خدا و عترتم” .
۲. پیش‌بینی فتنه‌ها: هشدار درباره “ناکثین” (پیمان‌شکنان) و “قاسطین” (غاصبان حق) .
۳. شهادت قرآن بر برتری علی(ع):
- آیه مباهله: “أنفسنا و أنفسکم” (نفس من و نفس شما) اشاره به علی(ع) به‌عنوان نفس پیامبر(ص) .
۴. مهدویت: تأکید بر ظهور امام زمان(عج) به‌عنوان تکمیل‌کننده مسیر ولایت .

چرا شادی در غدیر از عزاداری ارزشمندتر است؟

امام صادق(ع) فرمودند:
 "شاد بودن به شادی اهل‌بیت(ع) دشوارتر از غمگین شدن برای مظلومیت آنان است و ثواب بیشتری دارد” .
این امر به دلیل ماهیت تکلیف‌ساز غدیر است؛ پذیرش ولایت مستلزم مسئولیت‌پذیری اجتماعی و جهاد در راه تحقق عدالت علوی است.

 غدیر؛ الگوی حکومت‌داری الهی

غدیر تنها یک رویداد تاریخی نیست، بلکه الگوی حکمرانی مبتنی بر عدل و ولایت است. همان‌گونه که رهبر انقلاب تصریح می‌کنند:
 "غدیر عید دخالت مردم در امر حکومت است” .
امروز تجلی این اندیشه در جمهوری اسلامی با محوریت ولایت فقیه، احیای همان مکتب غدیر است.
“اللهمّ عرّفنی نفسک فإنّک إن لم تعرّفنی نفسک لم أعرف نبیّک…”
(دعای روز غدیر)